Con người là vốn quý nhất, việc chăm lo hạnh phúc con người là mục tiêu phấn đấu cao nhất của chế độ ta. Đảng và nhà nước luôn coi việc nâng cao dân trí bồi dưỡng nhân tài, phát huy nguồn lực to lớn của con người Việt Nam là nhân tố quyết định đến thắng lợi của công cuộc CNH-HĐH đất nước. Điều đó có nghĩa là con người chính là yếu tố quyết định của sự phát triển và của sự nghiệp CNH-HĐH đất nước. Việt Nam là một quốc gia trẻ đang từng bước hòa nhập vào dòng chảy của quá trình quốc tế hóa, toàn cầu hóa. Sự thay đổi trên nhiều mặt, nhiều phương diện của đời sống từ kinh tế, văn hóa, tôn giáo… là hoàn toàn rõ nét. Đặc biệt phải nhấn mạnh hơn đến yếu tố kinh tế hiện nay, nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa đã đem đến cho đất nước ta một diện mạo mới năng động, trẻ trung và hết sức sôi động. Kinh tế đổi thay, sự năng động và liên kết toàn cầu đã đem lại cho nước ta nhiều cơ hội to lớn trong đó có cơ hội về lao động việc làm.
Cầu lao động là thế nhưng cung lại gặp nhiều vấn đề khó khăn mà nguyên nhân của nó là do thực trạng nguồn nhân lực Việt Nam chưa đáp ứng kịp được với sự phát triển của nền kinh tế đất nước. Lao động nước ta phần đông là lao động phổ thông, có trình độ thấp, không được đào tạo bài bản. Tâm lý xã hội cho thấy ở Việt Nam, con người xem trọng đến học vị, đến chức “thầy”- người quản lý, văn phòng (White collar) hơn là cấp thợ - người công nhân (blue collar). Do đó ở Việt Nam hiện tượng thừa thầy thiếu thợ là hoàn toàn dễ hiểu và trong chính cơ cấu giáo dục của chúng ta cũng chủ yếu đào tạo lên những người thầy là chủ yếu. Đất nước ta chưa quan tâm nhiều đến công tác dạy nghề tháng 2/1987 Tổng cục dạy nghề được sát nhập vào Bộ đại học, trung học chuyên nghiệp và đến năm 1990 thì tiếp tục sát nhập vào Bộ Giáo dục thành Bộ Giáo dục đào tạo, theo đó dạy nghề sát nhập với trung học chuyên nghiệp thành Vụ Trung học chuyên nghiệp và dạy nghề…Sau này trước những nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội và phát triển nguồn nhân lực cho sự nghiệp CNH-HĐH đất nước chính phủ đã có quyết định số 67/1998/QĐ- TTg về việc chuyển giao nhiệm vụ quản lý nhà nước về đào tạo ngề từ Bộ giáo dục đào tạo sang Bộ LĐTBXH, tiếp sau đó Chính phủ có Nghị định số 33/1998 tái thành lập lại Tổng cục dạy nghề… Có thể thấy rằng thực trạng thừa thầy thiếu thợ diễn ra nhiều năm nay, mỗi năm Việt Nam có khoảng hai triệu học sinh tốt nghiệp THPT. Theo điều tra xã hội học của trung tâm hướng nghiệp giáo dục thì không có một học sinh THPT nào lựa chọn con đường học nghề, nguyện vọng của các em đều là tiếp tục học lên các trường ĐH, CĐ. Sự mất cân đối trong thực trạng nguồn nhân lực Việt Nam là điều dễ thấy và đã có rất nhiều chương trình hay hội thảo bàn về chiến lược giáo dục để đưa ra những quyết sách đúng đắn giải quyết thực trạng trên. Gần đây trong dự thảo chiến lược giáo dục Việt Nam 2009-2010 cũng đã chỉ rõ: giáo dục nghề nghiệp chưa được quan tâm đúng mức, cách tổ chức phân luồng trong hệ thống giáo dục còn thể hiện sự lúng túng, mất cân đối giữa cơ cấu trình độ và cơ cấu ngành nghề. Dự thảo cũng đã xác định mục tiêu đó là tạo đột phá trong giáo dục nghề nghiệp, tăng mạnh tỷ lệ lao động qua đào tạo, cân đối tình trạng thừa thầy thiếu thợ, hệ thống giáo dục được tái cấu trúc, đảm bảo phân luồng sau trung học cơ sở… Để mục tiêu đề ra không chỉ tồn tại trên lý thuyết, thì ngay từ bây giờ chúng ta phải quan tâm đến công tác định hướng nghề nghiệp cho các em học sinh THPT.
Hoạt động giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường phổ thông giữ một vị trí, vai trò và nhiệm vụ rất quan trọng. Giáo dục hướng nghiệp nhằm mục đích giúp cho học sinh phổ thông có được sự hiểu biết cơ bản về các ngành nghề trong xã hội, từ đó hình thành hứng thú, năng lực nghề. Và từ đó các em sẽ lựa chọn cho mình một nghề nghiệp cụ thể trên cơ sở cân nhắc kỹ lưỡng phù hợp với nhu cầu, sở thích, khả năng, năng lực, sức khỏe, điều kiện kinh tế gia đình. Trong nhà trường THPT hiện nay giáo dục hướng nghiệp còn rất sơ sài, rất ít có những giờ hướng nghiệp mà hướng nghiệp cho học sinh THPT chủ yếu dựa trên sự lồng ghép vào các môn học vào các giờ sinh hoạt, giờ ngoại khóa vì vậy thời gian để các thầy và trò ngồi bàn về công tác hướng nghiệp là không có nhiều. Công tác giáo dục hướng nghiệp hiện nay chưa được quan tâm đúng mức nên dẫn đến việc học sinh chưa nhận thức được tầm quan trọng của công tác hướng nghiệp. Bởi chưa có một định hướng rõ rệt, thông tin nghề nghiệp còn mơ hồ cho nên nhiều em khi nộp hồ sơ thi vào các trường ĐH, CĐ vẫn chưa đánh giá được đúng năng lực, hứng thú, sở thích với nghề nghiệp mà mình đang chọn. Và cũng bởi nguyên nhân trên mà rất nhiều em học sinh khi ngồi trên giảng đường đại học, trường chuyên nghiệp mới nhận ra rằng nghề mình chọn không phù hợp bản thân. Và khi ấy các em sẽ bỏ học để quyết định lại nghề nghiệp của bản thân, như vậy là một sự lãng phí rất lớn đối với bản thân các em, với gia đình và cả xã hội. Bởi thời gian, công sức, tiền của mà các em đã đầu tư cho nó. Có thể khẳng định vai trò, vị trí của công tác hướng nghiệp trong nhà trường chính là nền tảng để các em học sinh phổ thông có thể lựa chọn cho mình một ngành nghề đúng đắn, phù hợp.
Từ những lý do trên, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Định hƣớng nghề nghiệp của học sinh THPT trên địa bàn thành phố Hải phòng”. (Nghiên cứu trường hợp tại trường THPT Mạc Đĩnh Chi, thành phố Hải Phòng). Đã đến lúc chúng ta phải có sự nhìn nhận đúng đắn hơn, sát thực hơn trong việc định hướng nghề nghiệp của học sinh THPT hiện nay. Học đại học sẽ là hướng đi đúng với những ai thực sự có khả năng, có nhận thức sâu sắc về nghề nghiệp. Và trên thực tế thì đại học cũng chỉ là nơi để đào tạo nghề. Có rất nhiều con đường để cho học sinh THPT lựa chọn để đi tiếp, con đường đi như thế nào là phụ thuộc hoàn toàn và sự định hướng nghề nghiệp của các em. Bên cạnh đó là công tác hướng nghiệp trong nhà trường cũng là một yếu tố tác động trực tiếp đến sự định hướng nghề nghiệp của học sinh THPT.
Việc tìm hiểu thực trạng định hướng nghề nghiệp của học sinh THPT sẽ giúp cho tác giả đánh giá đúng thực trạng cũng như những nhân tố chủ quan, khách quan tác động đến sự định hướng nghề nghiệp của các em học sinh THPT. Đề tài sẽ cung cấp các số liệu thực tế xác thực cho các nhà quản lý, nhà giáo dục hướng nghiệp để họ xây dựng các chương trình, chính sách phù hợp giúp các em học sinh THPT có những nhận thức đúng đắn về nghề nghiệp. Hiện nay học sinh THPT đang đứng trước nhiều lựa chọn cho tương lai: học tiếp lên Đại học, học nghề, đi du học, cũng có thể là đi làm luôn. Vậy sự lựa chọn của các em có thực sự đúng đắn, có phù hợp với năng lực của bản thân với xu thế hội nhập và có đáp ứng được đòi hỏi của xã hội hay không? Điều này phụ thuộc phần lớn vào bản thân các em. Nhưng bên cạnh đó thì sự quan tâm định hướng của nhà trường, của cha mẹ của các cấp lãnh đạo, nhà hướng nghiệp cũng là một yếu tố tác động rất lớn đến quá trình định hướng nghề nghiệp của học sinh THPT.
Bên cạnh đó thì kết quả của luận văn còn có giá trị tham khảo đối với các nhà nghiên cứu, sinh viên, đối với những người quan tâm đến khía cạnh này. Từ thực trạng tác giả sẽ rút ra kết luận và đưa ra một số khuyến nghị đối với nhà trường, cha mẹ và những ban ngành có liên quan trực tiếp đến vấn đề này.
Đề tài nghiên cứu và làm sáng tỏ định hướng nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp của học sinh THPT và tìm hiểu, phân tích các nhân tố chủ quan, khách quan tác động tới định hướng về nghề nghiệp của các em. Từ đó xây dựng các biện pháp tổ chức hoạt động GDHN phù hợp với học sinh, nhằm góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả của GDHN trong nhà trường THPT hiện nay.
Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về định hướng nghề nghiệp của học sinh THPT trong giai đoạn hiện nay.
- Khảo sát, nghiên cứu, đánh giá về thực trạng định hướng nghề nghiệp của học sinh THPT.
- Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới sự định hướng nghề nghiệp của học sinh THPT sau khi tốt nghiệp.
- Đề xuất các biện pháp hỗ trợ cho công tác giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường phổ thông hiện nay nhằm giúp cho học sinh THPT lựa chọn được một nghề nghiệp phù hợp.
...
Link tải file đầy đủ: TẢI XUỐNG