Trong các qui luật di truyền được giới thiệu trong
chương trình Sinh học bậc THPT, hoán vị gen là một qui luật có cơ sở tế bào học
tuy không khó hiểu nhưng phức tạp hơn so với các qui luật khác. Học sinh cần
phải có kiến thức tương đối chắc về giảm phân mới có thể lĩnh hội được qui luật
này một cách đầy đủ và hiệu quả.
Đối với đối tượng học sinh giỏi môn Sinh học nói chung
và học sinh thi chọn học sinh giỏi Quốc gia nói riêng, dạng bài tập hoán vị gen
là một dạng bài thường gặp. Đặc biệt, ngoài dạng bài thông thường còn có dạng
bài về trao đổi chéo ở 2 điểm, lập bản đồ di truyền yêu cầu ở học sinh kiến
thức cao hơn về hoạt động của NST trong giảm phân mới có thể làm được.
Việc nắm vững qui luật hoán vị gen không chỉ có ý
nghĩa là hiểu biết một qui luật di truyền mà còn giúp học sinh so sánh được các
qui luật phân li độc lập, liên kết gen và hoán vị gen với nhau, hiểu rõ nguyên
nhân dẫn đến sự khác nhau giữa các qui luật đó đồng thời thấy rõ mối liên quan
mật thiết giữa hoạt động của NST với sự di truyền các tính trạng, giữa hoạt
động của NST với sự di truyền của các gen trên NST. Một nội dung khó trong khi
giảng dạy về hoán vị gen là hiện tượng trao đổi chéo kép và lập bản đồ di
truyền. Nếu không có cách dạy và học phù hợp thì cả học sinh và giáo viện đều
có thể mắc phải những sai lầm về mặt kiến thức.
Trong quá trình giảng dạy và trao đổi chuyên môn cùng các đồng nghiệp cũng như qua các tiết dự giờ, chúng tôi luôn chú ý để tìm cách giúp học sinh có thể lĩnh hội tốt qui luật hoán vị gen và giải được các bài tập liên quan đến hoán vị gen, bài tập tổng hợp. Đối với học sinh giỏi, yêu cầu giải được các bài tập ở mức cao hơn. Vì vậy, chúng tôi lựa chọn đề tài “ Phương pháp giảng dạy chuyên đề hoán vị gen và một số bài tập tổng hợp” để đưa ra phương pháp giảng dạy phù hợp giúp học sinh học quy luật HVG một cách hiệu quả và hứng thú nhất thông qua các hoạt động nhận thức và hệ thống bài tập.
Mục
đích
- Học sinh lĩnh hội được quy luật HVG
- Nâng cao hiểu biết của học sinh về qui luật
di truyền liên kết gen, hoán vị gen. Qua đó, học sinh có hiểu biết tổng quát về
tính qui luật của hiện tượng di truyền, về hoạt động của NST và về mối liên
quan giữa hoạt động của NST với hoạt động của gen trên NST và sự di truyền của
các tính trạng do gen chi phối.
- Rèn luyện kĩ năng giải bài tập di truyền cho
học sinh đại trà và học sinh giỏi môn Sinh học
- Nâng cao kết quả dạy và học cũng như kết quả
thi chọn học sinh giỏi Tỉnh và Quốc gia môn Sinh học lớp 12
Để dạy tốt chuyên đề này giáo viên cần nghiên cứu các
kiến thức liên quan về:
- Quá trình giảm phân: Hoạt động tiếp hợp và trao đổi
chéo các đoạn tương đồng giữa các NST tương đồng ở kì trước của GP I dẫn đến
hoán vị gen và tái tổ hợp các gen khác nguồn gốc.
- Quá trình phát sinh giao tử ở động vật và
thực vật.
- Các qui luật di truyền của
- Qui luật liên kết gen và hoán vị gen: Thí
nghiệm lai trên đối tượng ruồi giấm Drosophila melanogasto của T. Moocgan
- Các dạng bài tập vận dụng qui luật di truyền
hoán vị gen và các bài tập nâng cao.
Đối
với học sinh cần củng cố kiến thức về:
- Quá trình giảm phân
- Quá trình phát sinh giao tử ở động vật và
thực vật.
- Các qui luật di truyền của
- Đồng thời nghiên cứu trước các qui luật liên
kết gen và hoán vị gen, chủ động lĩnh hội kiến thức.
...
Tải file word đầy đủ: XEM VÀ TẢI XUỐNG